MPB: Rritje mbi 10% e rasteve të keqpërdorimit të pozitës nga zyrtarët në vitin 2024

Në vitin 2024, Departamenti për Kontroll të Brendshëm, Hetime Penale dhe Standardet Profesionale në Ministrinë e Brendshme të RMV-së hetoi 1.366 raste të sjelljes së paligjshme dhe keqpërdorimit të pozitës zyrtare, që paraqet rritje prej mbi 10% krahasuar me vitin paraprak. Po ashtu, u ngritën 37 kallëzime penale kundër 90 punonjësve të MPB-së për 42 vepra penale, kryesisht për “keqpërdorim të pozitës zyrtare” dhe “pakujdesi në detyrë”. Kështu tregon raporti vjetor për vitin 2024 i MPB-së. Në pamje të parë, kjo tregon veprimtari të shtuar hetimore dhe përgjegjësi institucionale, por nëse i japim një vështrim kritik, kjo ngre dilema të rëndësishme nëse ky trend tregon rritje të profesionalizmit dhe transparencës, apo rritje të shkeljeve të brendshme dhe mungesë të kontrollit parandalues, raporton Portalb.mk.

“Në vitin 2024, Departamenti ndërmori masa për të hetuar gjithsej 1.366 (krahasuar me 1.235 në vitin 2023) raste të sjelljes së paligjshme, joprofesionale dhe joetike, tejkalimit të autorizimeve dhe keqpërdorimit të pozitës zyrtare dhe autorizimeve të personave zyrtarë, që paraqet rritje prej 10.6% krahasuar me vitin e kaluar”, thuhet në raport.

Kontrolli i brendshëm, hetime penale dhe standarde profesionale
Në këtë fushë, në vitin 2024, u morën ankesat e mëposhtme:

969 (854) ankesa me shkrim dhe 190 (235) ankesa me gojë të paraqitura nga qytetarët,
48 (35) ankesa nga persona juridikë,
33 (32) ankesa nga Avokati i Popullit, katër (8) reagime me shkrim nga organizatat joqeveritare të paraqitura nëpërmjet Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut dhe Koalicionit të Margini
224 (161) parashtresa anonime,
79 (92) parashtresa nga avokatë,
396 (312) materiale zyrtare nga njësitë organizative në Ministrinë e Punëve të Jashtme.
Pas analizës së ankesave:

pretendime të pabazuara në 519 (530) raste,
të bazuara -118 (92) ankesa, pjesërisht të bazuara -109 (90),
prova të pamjaftueshme në 221 (210) raste,
tre ankesa (një) u zgjidhën në një mënyrë tjetër (nuk ka juridiksion për të vepruar dhe ankesa është trajtuar tashmë)
“Ankesat më shpesh lidhen me mosveprimin ose veprimet e papërshtatshme pas raportimit të një ngjarjeje, të ndjekura nga veprimet në kundërshtim me udhëzimet për përdorimin e rrjeteve sociale në Ministri dhe procedurën standarde operative për sistem regjistrimi me kamera mobile, si dhe ankesa për shkak të pakënaqësisë me shkeljet e konstatuara të trafikut”, thuhet në raport.

Departamenti, si propozues i autorizuar, mori pjesë në 573 (321) seanca dëgjimore për procedura disiplinore, ndërsa në rastet që kanë karakterin e një vepre penale, Departamenti ngriti 37 (12) kallëzime penale kundër 90 (19) punonjësve të Ministrisë së Brendshme për 42 (14) vepra të kryera penale, nga të cilat nëntë janë “keqpërdorim i pozitës dhe autoritetit zyrtar” dhe “kryerje e pakujdesshme e detyrës”, katër janë “shkaktim i rrezikut të përgjithshëm”, tre janë “marrje ryshfeti” dhe “keqtrajtim në kryerjen e detyrës” dhe nga një vepër e kryer penale “ndihmë ndaj kryerësit të veprës penale pas kryerjes së një krimi”, “konfiskim ose shkatërrim i vulës ose dokumentit zyrtar”, “raste të veçanta të falsifikimit të dokumenteve”, “mashtrim”, “mosekzekutim i vendimit gjyqësor”, “vrasje dhe torturim i kafshëve”, “rrezikim i sigurisë”, “pengim i personit zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare”, “kanosje me keqpërdorim të pozitës”, “shkelje e të drejtave të punësimit”, “vjedhje e energjisë elektrike, ngrohjes ose gazit natyror”, “prodhim, posedim, ndërmjetësim dhe tregtim i paautorizuar i armëve dhe eksplozivëve”, “shërbim në detyre” dhe “mashtrim në shërbim”.

Përveç kësaj, u përgatitën dhe u dorëzuan gjithsej 287 (259) raporte në Prokurorinë për Ndjekjen e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit (PNKOK) dhe në Prokuroritë Themelore Publike, nga të cilat 81 (53) ishin për informim dhe veprim të tyre, dhe 206 (206) pas kërkesës të tyre.

“Në vitin 2024, Departamenti veproi edhe mbi 56 (62) raporte për forcë fizike të përdorur ndaj qytetarëve, për të cilat masat e marra dhe hetimet përcaktuan se 16 (21) prej tyre ishin të pabazuara, në 36 (35) raste për shkak të mungesës së provave nuk mund të vërtetoheshin pretendimet për forcë fizike të përdorur, katër (gjashtë) ankesa u mbështetën dhe u ngritën tre kallëzime penale për veprën penale “keqtrajtim gjatë kryerjes së detyrës” dhe një raport në PNKOK. Këtë vit, Departamenti shkoi në vendin e ngjarjes së 68 (46) aksidenteve rrugore me automjete nga Ministria e Brendshme, ku u vendosën masa të detyrueshme për të filluar 38 (20) procedura për përcaktimin e përgjegjësisë materiale”, thuhet në raport.

Në vitin 2024, Departamenti kontrolloi veprimtarinë e 87 (78) njësive organizative të Ministrisë, ku u gjetën parregullsi në veprimtarinë e 60 (35) punonjësve dhe u paraqitën 56 (28) propozime për fillimin e procedurës për përcaktimin e përgjegjësisë disiplinore, si dhe u shqiptua paralajmërim me shkrim për katër (shtatë) punonjës.

Shqiptimi i procedurave disciplinore
Në Sektorin për Procedura Disiplinore u morën gjithsej 900 raste me propozime për fillimin e një procedure për përcaktimin e përgjegjësisë disiplinore, gjatë të cilave u mbajtën 1.042 seanca dëgjimore për procedura disiplinore, në bazë të të cilave u miratuan 895 vendime, nga të cilat:

43 vendime për ndërprerjen e kontratës së punës pa procedurë,
46 vendime për ndërprerjen e kontratës së punës në procedurë,
469 vendime për gjobë,
32 vendime për paralajmërim me shkrim,
244 vendime për refuzimin e propozimit dhe lirimin e punonjësit nga përgjegjësia,
33 vendime për ndërprerjen e procedurës.
Njëkohësisht, u përgatitën 45 vendime për largimin e punonjësit nga vendi i punës, ndërsa gjatë vitit, Sektori mori dhe iu përgjigj gjithsej 124 kundërshtimeve ndaj vendimeve për masat e vendosura.

Në Sektorin për procedura gjyqësore dhe mbrojtje juridike pronësore në vitin 2024, u regjistruan gjithsej 4,760 padi të ngritura kundër Ministrisë së Brendshme, shumica e tyre mbi bazat ligjore si në vijim:

kompensim nga marrëdhënia e punës – gjithsej 3,900 padi,
dallim në pagë nga paga minimale – 611 padi,
shtesa për karrierë – 80 padi,
anulim i një vendimi/vendimi – 62 padi,
kompensim dëmi – 52 padi të ngritura,
tetë padi të bazuara në borxhe.
“Nga numri i përgjithshëm i padive në të cilat Ministria e Brendshme paraqitet si e paditur, shumica kanë të bëjnë me anulimin e kontratës së punës, vendosjen e masës disiplinore, anulimin e vendimeve për caktim dhe kompensimin nga punësimi (shpenzimet e transportit, ushqimi, ndryshimet në paga dhe arsye të tjera). Sektori për procedurë gjyqësore dhe mbrojtje juridike pronësore ka përgatitur dhe zbatuar një numër të madh vendimesh për dhënien në përdorim të pasurive të paluajtshme dhe të luajtshme Ministrisë së Brendshme, si dhe vendime për caktimin e të drejtës së përdorimit të përkohshëm ose të përhershëm të pasurive të paluajtshme dhe të luajtshme nga Ministria e Brendshme organeve të tjera të administratës shtetërore, si dhe procedura për dhënien me qira ose shitjen e pasurive/objekteve të luajtshme”, thuhet në raport.

Në këtë drejtim, u ndërmorën aktivitete për rregullimin e statusit pronësor dhe juridik të objekteve që janë të rëndësishme për funksionimin e qetë të të gjitha njësive organizative të Ministrisë së Brendshme, dhe disa nga vendimet dhe procedurat e përgatitura dhe të zbatuara në përputhje me ligjin janë si më poshtë:

Procedura për rregullimin e statusit pronësor dhe juridik të pasurive të paluajtshme – Kontrolli i Brendshëm dhe bufeja e MPB-së,
Procedura për rregullimin e statusit pronësor dhe juridik të objekteve në kuadër të fushëveprimit të MPB-së,
Vendim për shitjen e sendeve të luajtshme/pronës (mjeteve motorike),
Vendim për dhënien me qira të pasurisë së paluajtshme (Klubi i kalërimit Maxhari),
Vendim për ndërprerjen dhe dhënien në përdorim të përhershëm të pasurisë së paluajtshme të Ministrisë së Brendshme (IP Shtëpia e Fëmijëve “11 Tetori”),
Vendim për përcaktimin e gjendjes faktike në funksion të regjistrimit të pasurisë së paluajtshme në pronësi të shtetit (Shtëpia e Fëmijëve “25-ti Maj” – Butel),
Procedurë për transferimin e të drejtës së përdorimit të pasurisë së paluajtshme – zyrat e Qendrës për Menaxhimin e Krizave të Ministrisë së Brendshme – SPB Veles.
Ndërkohë gjatë këtij viti janë zbuluar me dhjetëra raste të keqpërdorimeve të detyrës zyrtare, që kanë përfshirë punonjës të institucioneve shtetërore, përfshirë edhe pjesëtarë të Policisë së Maqedonisë së Veriut. Në disa prej rasteve janë ngritur kallëzime penale ndaj ndihmësministrash e zyrtarësh të lartë për keqpërdorim të pozitës zyrtare, ndërsa hetimet kanë zbuluar përfshirje edhe në skema të korrupsionit, falsifikimit të dokumenteve dhe marrjes së ryshfeteve.

Rastet e publikuara janë vetëm një pjesë e atyre që janë zbuluar gjatë vitit, pasi shumë të tjera ende po hetohen dhe pritet të përfshihen në raportin e plotë të vitit 2025. Janë raportuar skandale që lidhen me regjistrimin e automjeteve, lehtësimin e qëndrimit të paligjshëm të emigrantëve, si dhe sjellje të dhunshme nga ana e disa policëve ndaj qytetarëve. Në disa operacione janë bastisur mbi 15 lokacione dhe janë arrestuar zyrtarë të përfshirë në veprimtari kriminale, duke përforcuar bindjen se nevojiten reforma të thella për rikthimin e integritetit në institucionet e sigurisë dhe administratën publike.