Ministri i Bujqësisë Cvetan Tripunovski nuk u paraqit para deputetëve në pyetjet e deputetëve të opozitës për t’u përgjigjur nëse do të japë dorëheqje pas skandalit në Agjencinë e Pagesave me ryshfetin e drejtorit të Agjencisë. Deputeti i LSDM-së, Ljupço Nikollovski, akuzoi se për shkak të skandalit, 130 milionë euro janë ngrirë nga programi IPARD dhe kërkoi dorëheqjen e Tripunovskit, transmeton Portalb.mk.
“Dorëheqja e ministrit është e pashmangshme sepse asnjë vend tjetër nuk ka një histori kaq të errët. 130 milionë euro janë ngrirë sot, kjo është gjysma e fondeve që na keni futur në borxh në Hungari. 3,000 biznese të reja që mund të ishin hapur janë në rrezik. Këto nuk janë vetëm numra, por njerëz dhe familje. Njerëzit investuan gjithçka që kishin dhe kishin nevojë për të zhvilluar bujqësinë moderne, dhe Qeveria i la në baltë, ndërsa ju fshehët pezullimin dhe heshtnit për ndalimin e plotë të programit IPARD 3. Ministria e Financave e bëri të qartë se Agjencia e Pagesave nuk duhet të marrë përsipër detyrime, ju guxuat të zhvendosni të gjithë stafin profesional, gjë që është regjistruar edhe në raportin e BE-së. Raporti vëren për herë të parë se nevojiten masa antikorrupsion në IPARD. Pse masa në IPARD 3 vonohet me 18 muaj? Kjo është gjithashtu një humbje për perspektivën evropiane të vendit. Dorëheqja është më e pakta që mund të ofroni. A do të marrë ai përgjegjësi personale dhe politike për këtë mega skandal”, pyeti Nikollovski.
Zëvendësministri i Bujqësisë, Albrim Hoxha, tha se nga 453 kontrata, vetëm 50 janë në pritje për t’u verifikuar nëse ato lidhen me ndonjë vepër penale.
“Ju ishit ministër në një qeveri që njihej për skandale të përditshme. U bëjmë thirrje institucioneve të kryejnë kontrolle, me qëllim që çështja të bëhet publike. Jemi në kontakt të rregullt me partnerët tanë të BE-së dhe ata e mirëpritën reagimin e shpejtë të institucioneve”, tha Hoxha dhe shtoi se prokuroria ka lëndë në lidhje me punën e Nikollovskit gjatë kohës që ai ishte ministër.
Vetëm dy ditë pasi Bashkimi Evropian publikoi Raportin e Progresit më 4 nëntor, në të cilin paralajmërohej urgjentisht nevoja për kontroll më të fortë, transparencë dhe luftë kundër korrupsionit në fondet IPARD, në Maqedoninë e Veriut shpërtheu një skandal i madh. Më 6 nëntor, policia arrestoi pesë persona, mes tyre zyrtarë shtetërorë dhe ndërmjetës, nën dyshimet për ryshfet, ndikim të paligjshëm dhe nënshkrim të paligjshëm të marrëveshjeve për fonde IPARD. Rasti dyshohet të ketë përfshirë pagesa të mëdha në këmbim të fondeve për kompani që nuk i plotësonin kushtet. Ironikisht, vetëm pak ditë më herët BE kishte kërkuar pikërisht forcim të sistemit të kontrollit, transparencës dhe kapaciteteve administrative për të parandaluar pikërisht parregullsi të tilla. Skandali e vërtetoi në mënyrë dramatike se rekomandimet e Brukselit ishin më urgjente se kurrë.
Ndër pikat më të rëndësishme të raportit të progresit të BE-së, ishte kërkesa që organet IPARD të parandalojnë, zbulojnë dhe raportojnë parregullsitë, si pjesë e masave kundër korrupsionit.
“Sa i përket masave kundër korrupsionit, organet IPARD janë të detyruara të parandalojnë, zbulojnë dhe raportojnë parregullsitë”, thuhet në raport.
Pikërisht kjo pikë u godit nga skandali që shpërtheu: pesë persona u arrestuan nën dyshimin për ryshfet, ndikim të paligjshëm dhe mashtrim me fondet IPARD. Sipas hetimeve, drejtori i Agjencisë për Mbështetje Financiare në Bujqësi dyshohet se ka nënshkruar marrëveshje të kundërligjshme, duke u premtuar fonde kompanive që nuk plotësonin kriteret, në këmbim të dhuratave të majme, një prej tyre në shumën prej 50.000 eurosh. Tre ndërmjetës, mes tyre edhe zyrtarë shtetërorë, dyshohet se ushtruan ndikim të jashtëligjshëm për të mundësuar vendimin. Gjatë bastisjeve u gjetën fonde të konsiderueshme, duke konfirmuar dyshimet për korrupsion sistemik.
Në këtë mënyrë, skandali i fundit jo vetëm që vërteton paralajmërimet e BE-së për dobësi institucionale, mungesë kontrolli dhe kapacitete të pamjaftueshme, por edhe tregon se rekomandimet për forcimin e mekanizmave kundër korrupsionit ishin urgjente dhe të justifikuara.
Ministri Tripunovski ndërkohë ka bërë të ditur se nuk do të japë dorëheqje.