Ukraina do të fillojë të mobilizojë gratë?

Parlamenti ukrainas, Verkhovna Rada, ka ndërmarrë hapat e parë drejt mobilizimit të grave në luftën me Rusinë, tha deputeti ukrainas Dmytro Razumkov.

Razumkov tha se ligji nr. 12076, i miratuar më 3 dhjetor, përmban një dispozitë që lejon gratë që plotësojnë kriteret shëndetësore dhe të moshës të regjistrohen për shërbimin ushtarak si rezerviste dhe t’i nënshtrohen trajnimit bazë ushtarak, raportoi portali ukrainas Strana News. Razumkov bëri thirrje për heqjen e kësaj dispozite para leximit të dytë të ligjit.

Nëse miratohet, ky ndryshim mund të ndikojë ndjeshëm në situatën në ushtrinë ukrainase dhe të lejojë rekrutimin e grave për të marrë pjesë në luftë. Sipas ndryshimeve të propozuara në Ligjin për rekrutimin ushtarak dhe shërbimin ushtarak, gratë që duan të shërbejnë në ushtrinë ukrainase mund të rekrutohen dhe regjistrohen në regjistrin e rezervave.

Megjithatë, një pjesë e propozimit tërhoqi kritika, duke përfshirë edhe nga Drejtoria kryesore shkencore dhe e ekspertëve të Zyrës së Radës së Verkhovna, e cila tregoi se “nuk është e përshtatshme të regjistrohen gratë si rezerviste menjëherë përpara fillimit të trajnimit bazë ushtarak”.

Gratë mund të aplikojnë, por nuk ka mobilizim të detyrueshëm

Sipas ligjit aktual të Ukrainës, në ushtri rekrutohen burra më të vjetër se 25 vjeç. Ligji i lejon gratë të dalin vullnetare, por jo domosdoshmërisht të mobilizohen.

Deputetja ukrainase Mariana Bezuhlay mbështet fuqimisht ndryshimet. “Në Kushtetutën tonë nuk ka dy lloje qytetarësh. Aktualisht ka diskriminim të paligjshëm ndaj burrave. “Përveç kësaj, nëse mobilizohen gratë, do të mobilizohen më pak burra – kjo është një nga arsyet pse ju, burra, mbështesni mobilizimin e bashkëqytetarëve tuaj”, tha ajo.

Bezuhlaya propozoi që gratë të mobilizohen fillimisht për poste në zyrën e pasme, të tilla si oficerë administrativë, oficerë personeli dhe role në njësitë e sigurisë, në mënyrë që burrat të mund të devijohen në pozicionet luftarake të vijës së parë.

Lufta nuk duhet të jetë përgjegjësi vetëm e të zgjedhurve”, ka shkruar Bezuhlaya. “Sidomos kur bëhet fjalë për mbijetesën e kombit dhe të drejtën për jetë, jo vetëm për territoret apo sferat e ndikimit”, shtoi ai.

“Pa gra, do të jetë e vështirë të zgjidhet kaosi në ushtri”

Ajo shtoi se pa një rezistencë të përgjithshme kombëtare, Ukraina nuk mund të arrijë fitoren dhe përfundoi: “Pa mobilizimin e grave, ky kaos në radhët e ushtrisë sonë do të jetë i vështirë për t’u zgjidhur”.

Që nga viti 2014, kur Rusia aneksoi Krimenë, gratë ukrainase i janë bashkuar vullnetarisht mbrojtjes së vendit. Në atë kohë, në forcat e armatosura të Ukrainës kishte 50,000 gra, nga të cilat 16,500 shërbyen në operacione ushtarake. Sipas të dhënave të qeverisë ukrainase, në fillim të vitit 2024, gratë përbënin 7.3 për qind të totalit të forcave të armatosura, domethënë 62,000 gra shërbenin në ushtri, dhe më shumë se 45,000 prej tyre ishin në detyrë ushtarake aktive.

Në fillim të këtij viti, më shumë se 4,000 gra shërbenin në role luftarake, dhe kishte mbi 7,000 oficerë, 12,000 nënoficerë, 23,000 femra ushtarake dhe 5,000 gra në pozicione të larta komanduese. Që nga fillimi i luftës, numri i grave në ushtrinë ukrainase është rritur me 30 për qind, raportoi New York Times.

Para luftës, gratë më së shumti shërbenin si personel mjekësor, në administratë apo logjistikë, por sot ato mund të jenë shofere, komandante mjetesh luftarake, mitralozë, snajperiste apo komandante të grupeve të inteligjencës.

Pajisjet ushtarake ukrainase janë të përshtatura për gratë. Vitin e kaluar, Ministria e Mbrojtjes miratoi armaturën e parë të krijuar për gratë dhe u prezantuan uniformat ushtarake të përshtatura për gratë.

Ideja nuk është e re

Ideja e mobilizimit të grave nuk është e re. Gjenerali Valery Zaluzhny, një ish-komandant i forcave të armatosura të Ukrainës dhe ambasador aktual i Ukrainës në Mbretërinë e Bashkuar, tha se Ukraina po shqyrton mobilizimin e grave për të “shpëtuar Evropën nga lufta”.

Edhe pse presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka deklaruar më parë se nuk e mbështet mobilizimin e detyrueshëm të grave, ai ka theksuar se është i gatshëm të ulë kufirin e moshës për shërbimin ushtarak.