Selim Ibraimi
Pasi aleatët të kenë vendosur të ftojnë një vend për t’u bërë anëtar i NATO-s, ata zyrtarisht e ftojnë atë shtet të fillojë bisedimet e pranimit me Aleancën. Ky është hapi i parë në procesin e anëtarësimit të një vendi në rrugën drejt anëtarësimit formal.
Hapat kryesorë në këtë proces janë:
1. Bisedimet e pranimit me një ekip të NATO-s.
Këto bisedime zhvillohen në Shtabin e NATO-s në Bruksel dhe sjellin së bashku ekipe të ekspertëve të NATO-s dhe përfaqësues të të ftuarve individualë.
Qëllimi i tyre është të marrin konfirmime formale nga të ftuarit për gatishmërinë dhe aftësinë e tyre për të përmbushur detyrimet, detyrimet politike dhe detyrimet e NATO-s për anëtarësim në NATO, ashtu siç parashikohet në Traktatin e Uashingtonit dhe në Studimin e Zgjerimit të NATO-s.
Bisedimet zhvillohen në dy seanca me secilin të ftuar. Në sesionin e parë diskutohen çështjet politike dhe mbrojtëse ose ushtarake në thelb duke ofruar mundësinë për të vërtetuar se a janë plotësuar parakushtet për anëtarësim. Sesioni i dytë është më teknik dhe përfshin diskutimin e burimeve, sigurisë dhe çështjeve ligjore, si dhe kontributin e secilit vend të ri anëtar në buxhetin e përbashkët të NATO-s. Kjo përcaktohet në baza proporcionale, sipas madhësisë së ekonomive të tyre në raport me ato të vendeve anëtare të Aleancës.
Të ftuarve u kërkohet gjithashtu të zbatojnë masa për të siguruar mbrojtjen e informacionit të klasifikuar të NATO-s, dhe të përgatisin shërbimet e tyre të sigurisë dhe të inteligjencës për të punuar me Zyrën e Sigurisë të NATO-s.
Produkti përfundimtar i këtyre diskutimeve është një afat kohor që duhet të paraqitet nga çdo i ftuar për përfundimin e reformave të nevojshme, të cilat mund të vazhdojnë edhe pas këtyre vendeve të bëhen anëtare të NATO-s.
2.
Në hapin e dytë të procesit të pranimit, çdo vend i ftuar siguron konfirmimin e pranimit të detyrimeve dhe angazhimeve të anëtarësimit në formën e një letre të qëllimit nga secilit ministër i jashtëm drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s. Së bashku me këtë letër ata gjithashtu paraqesin zyrtarisht oraret e tyre të reformave individuale.
3. Protokollet e pranimit nënshkruhen nga vendet e NATO-s.
NATO pastaj përgatit Protokollet e Anëtarësimit në Traktatin e Uashingtonit për secilin të ftuar. Këto protokolle janë në fakt ndryshime apo shtesa në Traktat, të cilat një herë nënshkruhen dhe ratifikohen nga Aleatët, bëhen pjesë integrale e vetë Traktatit dhe u lejojnë vendeve të ftuara të bëhen palë të Traktatit.
4. Protokollet e pranimit janë ratifikuar nga vendet e NATO-s.
Qeveritë e vendeve anëtare të NATO-s ratifikojnë protokollet, sipas kërkesave dhe procedurave të tyre kombëtare. Procedura e ratifikimit ndryshon nga vendi në vend. Për shembull, Shtetet e Bashkuara kërkojnë që dy të tretat e shumicës të kalojnë legjislacionin e kërkuar në Senat. Diku tjetër, për shembull në Mbretërinë e Bashkuar, nuk kërkohet votim formal parlamentar.
5. Sekretari i Përgjithshëm fton anëtarët e rinj potencialë që të aderojnë në Traktatin e Atlantikut të Veriut.
Pasi të gjitha vendet anëtare të NATO-s të njoftojnë Qeverinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, depozituesit e Traktatit të Uashingtonit, për pranimin e protokolleve të Traktatit të Atlantikut të Veriut mbi pranimin e anëtarëve të rinj potencialë, Sekretari i Përgjithshëm fton vendet e reja të aderojë në Traktat.
6. Të ftuarit hyjnë në Traktatin e Atlantikut të Veriut në përputhje me procedurat e tyre kombëtare.
7. Pas depozitimit të instrumenteve të tyre të aderimit në Departamentin Amerikan të Shtetit, të ftuarit zyrtarisht bëhen anëtarë të NATO-s.
Burimi: Traktati i Uashingtonit.
( 4.4.1949).