Kryeministri i njërit prej vendeve më të pasura në botë: Kaosi global po vjen

Kryeministri i Singaporit, Lawrence Wong, ka bërë thirrje për veprime urgjente për të promovuar liberalizimin e tregtisë dhe për të mbrojtur interesat e përbashkëta globale, duke paralajmëruar se bota po hyn në një tranzicion “kaotik” drejt një rendi post-amerikan, raporton Financial Times, raporton 4NEWS.mk, transmeton faktiditor.info

Në një intervistë të dhënë në zyrën e tij, Wong tha se bota është në mes të një tranzicioni të madh që mund të zgjasë një dekadë. “Nuk ka dyshim se do të jetë kaotik dhe i paparashikueshëm, pasi Amerika tërhiqet nga roli i saj si garantuese globale, dhe nuk ka asnjë vend tjetër që është i gatshëm ose i aftë ta mbushë atë boshllëk,” tha ai.

“Koha për veprim është tani”

Singapori, si një përfitues i madh i globalizimit dhe multilateralizmit që nga Lufta e Dytë Botërore, nuk mund të përballojë “të presë që gjërat të ndodhin ose të shpresojë se ato do të bien në vendin e tyre magjikisht”, shtoi Wong. Ai theksoi se veprimet duhet të ndërmerren tani – “në ndërtimin e lidhjeve të reja tregtare dhe ruajtjen e momentit të liberalizimit të tregtisë”.

“Nuk mund ta bëjmë vetëm, por do ta bëjmë së bashku me vende të tjera me të njëjtat mendësi,” tha Wong.

Komentet e tij vijnë përpara dy takimeve të rëndësishme të liderëve rajonalë javën e ardhshme – samiti i ASEAN në Malajzi dhe forumi i Bashkëpunimit Ekonomik Azi-Paqësor (APEC) në Korenë e Jugut, të dyja të cilat pritet të marrin pjesë nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump.

Ndikimi i tarifave të Trump

Si një qendër e madhe tregtare, Singapori është një nga vendet më të ekspozuara ndaj ndërprerjeve në tregtinë globale të shkaktuara nga tarifat e Trump. Ndërsa Singapori mori një tarifë relativisht të ulët prej 10%, shumica e fqinjëve të tij u goditën me 19%, duke kërcënuar zinxhirët kompleksë të furnizimit rajonal.

Wong përmendi Partneritetin e Investimeve dhe Tregtisë së Ardhshme të krijuar së fundmi, të themeluar nga Singapori, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Zelanda e Re, si një shembull i kombeve më të vogla që bashkohen për të promovuar tregtinë e hapur. Ai shtoi se ekziston potencial për një marrëveshje tregtare midis BE-së dhe ASEAN. “Ne jemi në një botë ku sistemi global po ngushtohet dhe po bëhet më i vështirë për t’u operuar, por ne duam t’i mbajmë arteriet e tregtisë të hapura dhe ndoshta të krijojmë të reja”, shpjegoi Wong.

‘Kanarinë në minierën e qymyrit’

Kryeministri këmbëngul se nevojitet një arkitekturë e re shumëpalëshe sepse axhenda “Amerika e Para” e administratës Trump nuk është një fenomen i përkohshëm, por “një pasqyrim i një ndryshimi më të gjerë në kulturën politike dhe vetë shoqërinë”.

Duke e përshkruar ekonominë e Singaporit si një “kanarinë në minierën e qymyrit”, Wong tha se kishte tashmë shenja se kompanitë po frenoheshin në investime dhe punësime. “Për shkak se jemi kaq të hapur dhe të ekspozuar ndaj mjedisit të jashtëm, ne jemi të parët që ndiejmë dobësitë e tij”, tha ai, duke shtuar se ngadalësimi filloi të ndihej në gjysmën e dytë të vitit. Ekonomia e qytetit-shtet u rrit me 2.9% në tremujorin e tretë, nga 4.5% në tremujorin e mëparshëm.

Ekuilibri midis SHBA-së dhe Kinës

Aftësia e Singaporit për të mbajtur marrëdhënie të ngushta me Kinën, partnerin e saj më të madh tregtar, dhe një aleancë të fortë me SHBA-në është vënë nën një presion të paparë që kur Trump erdhi në pushtet. Megjithatë, Wong beson se Kina aktualisht nuk është as në gjendje dhe as e gatshme të zëvendësojë Amerikën si fuqia dominuese.

“Është ende një vend me të ardhura mesatare me shumë sfida të brendshme”, tha ai. “Pra, ende nuk ka një udhëheqës të ri global dhe jemi në këtë kohë tranzicioni shumë të paparashikueshme dhe kaotike.”

Wong pranoi se është e vështirë të qëndrosh neutral ndaj çështjeve të tilla si kontrollet e SHBA-së mbi eksportet e gjysmëpërçuesve në Kinë. “Lidhur me Amerikën, ne kemi vendosur mekanizma të fortë që i lejojnë qeverisë amerikane të hetojë kompanitë me interes në Singapor nëse dëshiron”, tha ai, duke shtuar se mekanizma të ngjashëm do t’u ofrohen vendeve të tjera.Faktiditor.info